الهیات-فقه و مبانی حقوق

 پيشينه رشته:

دانش فقه قديمی‌ترين و اصيل‌ترين رشته‌ از دانش‌های دينی و اسلامی است که پایه‌های آن در زمان نبی‌ مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام)  نهاده شده است و به جهت نياز فراوان مسلمانان به احکام الهی در زندگی روزمره خود رشد و بالندگی بسياری داشته است. اين دانش تا پیش از تأسيس دانشگاه در ايران اصلی‌ترين دانش مورد توجه در حوزه‌های علميه بوده است و هم‌اکنون نیز طلاب حوزه‌های علميه فقه را به عنوان محوری‌ترين درس حوزوی می‌آموزند لکن اين دانش با تأسيس دانشگاه، برای نخستين بار به صورت رشته دانشگاهی در سال 1313 در دانشکده معقول و منقول (دانشکده الهيات امروزی) دانشگاه تهران تدريس گرديد. البته بايد عنايت داشت که فقه دانشگاهی با فقه حوزوی در هدف‌گذاری تفاوت‌هایی دارد. فقه در حوزه‌های علميه عمدتا با هدف مجتهدپروری و با روش‌های سنتی‌تر تدريس می‌شود لکن فقه دانشگاهی با توجه به محدوديت‌هایی که با آن مواجه است امکان مجتهدپروری ندارد و از اين روی با هدف محقق‌پروری و با روش‌های نوين‌تر سامان يافته است.

موضوع رشته:

فقه در لغت به معناى مطلق فهم يا فهم دقيق مسائل نظرى است و در اصطلاح استخراج و استنباط احكام شرعى از منابع دينی همانند قرآن، سنت، عقل و اجماع است. انسان پس از ايمان به خداوند و دين آسمانی او اسلام، از آنجا كه خود را بنده خداوند مى‏شمرد، لذا بر خود لازم مى‏داند كه رفتار و كردار خود را در همه جنبه‏هاى زندگى بر اساس قانون آسمانى و شريعت اسلام انجام دهد. از آن رو كه اوامر و نواهى شريعت در همه وقايع و رويدادها واضح و مشخص نبوده، بنا بر اين تعيين وظيفه انسان در برابر شريعت آسمانى، نيازمند بحث علمى دقيق و بررسى گسترده‏اى است. لذا علمی در ميان مسلمانان پديد آمد تا عهده‏دار کشف و تنظيم اين وظایف به نحو مدون شود. اين دانش همان فقه است که عبارت است از آشنايى مستدل با تعيين وظيفه شرعى انسان در برابر هر واقعه و وظيفه شرعى، يعنى نحوه رفتارى كه تبعيت از دين، انسان را بدان وا مى‏دارد تا بر طبق آن عمل كند.

کارکر‌دها و توانمندسازی‌های رشته:

از جمله فعالیت‌های علمی امکان‌پذير توسط دانش‌اموختگان اين رشته می‌توان به تدريس در دانشگاه‌ها، ورود به عرصه‌های فرهنگی و فعاليت‌های پژوهشی در مؤسسات مربوطه اشاره نمود. البته بخشی از دانش‌آموختگان اين رشته جذب فعاليت‌های اجرایی و فرهنگی نيز می‌شوند. از آنجا که دانش‌آموختگان اين رشته کارایی و توانمندی دانش‌آموختگان رشته حقوق را نيز دارند از اين روی می‌توانند در فعاليت‌هایی همچون قضاوت، وکالت، مشاوره و ... نيز مشغول گردند.

رشته الهیات-فقه و مبانی حقوق در حال حاضر در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در موسسه آموزش عالی حکیم طوس دایر می باشد.